Eklem (TME) Tedavisi

Temporomandibular eklem (TME) alt çeneyi kafa tasına bağlayan eklemdir. TME hastalıkları eklemi ve çiğneme kaslarını ilgilendirir.

Toplumun büyük bir bölümünde özellikle kadınlarda karşımıza çıkar. Çene eklemi rahatsızlığı olan hastalar genellikle 20 yaş ile 40 yaş arasındadır. Bu sorun baş, kulak,çene-yüz ağrıları, kulak çınlaması, çene ekleminden ses gelmesi, ağız açmada kısıtlılık, ağrı veya kaymalar şeklinde belirtilerle kendini gösterir. Kimi kez klinik belirti vermeden yıllarca devam ederken, kimi kez de insanları canından bezdiren bir rahatsızlık olarak sürer.

Çene eklemi hastalıklarının belirtileri nelerdir?

Çene Eklemi Hastalıkları Nelerdir?

  • Eklem diskinin öne kayması sonucu sınırlı ağız açma veya çenenin bir tarafa kayması
  • Eklemin/çenenin yerinden çıkması
  • Eklemin hiç oluşmaması, normalden küçük veya büyük olması, eklemin habis büyümesi
  • Sinovit, artrit, poliartrit gibi iltihabi hastalıklar
  • Osteoartrit ve ileri dönemde TME ankilozu (Çene ile kafatası arasındaki eklemin kemikleşmesi ve bunun sonucunda hareketsiz kalması)
  • Dikkatli yapılan klinik ve radyolojik muayene ile çene eklemi rahatsızlığının doğru tanısı konur ve buna yönelik tedavisi planlanır.

Cerrahi olmayan tedavi; kas egzersizleri gibi fiziksel bir yaklaşımı, gerektiğinde ilaç tedavisini ve çene ilişkisini ideale taşıyan mekanik yaklaşımı içerir. Bu amaçla splintler (dişlere geçirilen ince şeffaf plaklar) hazırlanır. Splintlerin şikayetleri ortadan kaldırması hem hastayı rahatlatır hem de kapanışın yeniden düzenlenmesi gerekliliğini gösterir.

Kapanışta sıkıntıya sebep olan etken hekim tarafından belirlenir gerektiğinde protetik gerektiğinde ortodontik olarak ortadan kaldırılır. Konservatif yaklaşımın yeterli olmayacağı ileri durumlarda çene eklemi cerrahi olarak tedavi edilir.

Tedavi süresince hastaya düşen görev ise çeneyi yoracak, aşırı hareketlerden kaçınmak ve stres faktörünü gerekirse psikolojik destek ile ortadan kaldırmaktır.

  • Ağız açma sırasında veya  çiğneme yaparken zorluk çekilmesi ve ağrı duyulması
  • Kulak, şakak ve yanaklarda ağrı hissi, kulak çınlaması
  • Boyun ve baş ağrısı
  • Anormal eklem sesleri (klik, tıkırtı gibi)
  • Çenenin kitlenmesi  veya  yerinden çıkması
  • Çenelerde devamlı bir gerginlik ve yorgunluk hissi
  • Isırmada bir değişiklik meydana gelmesi
  • Yüzde şişlik, asimetri

Yukarıdaki sayılan şikâyetlerin varlığı çene eklemi hastalıklarının bir işareti olabilir.

Bu şikayetlerin temelinde genetik faktörler, darbe alma gibi travmatik faktörler, diş sıkma-gıcırdatma gibi kötü alışkanlıklar, çeneler arası ilişkideki bozukluklar, stres gibi psikososyal faktörler veya dejenerasyon, hormon, iltihap ya da neoplazi kaynaklı patolojik faktörler yer alır.

Doktorunuz teşhis ve tedavi amaçlı olarak size splint uygular. Farklı amaçlar için düzenlenmiş farklı splint tipleri mevcuttur. Bruksizm splinti veya gece plağı gece boyunca dişlerinizi aşınmaktan korur. Kas kasılmasını azaltır. En az 6-8 saat kullanıldığında iyileşmeye katkısı olur. Ortopedik stabilizasyon apareyi sadece geceleri kullanılarak kasları gevşetir ve eklemi stabil konumda tutar. 

Bir splinte alışmak her zaman kolay olmayabilir. Splint kullanırken nasıl görüneceğiniz veya nasıl konuşacağınız konusunda endişe duyabilirsiniz. Splintinizle rahat konuşmak için akşamları yüksek sesle okuma çalışması yapılabilir. İlk bir hafta tükrüğünüz fazla akabilir. Gece farkında olmadan splinti çıkarabilirsiniz. Düzenli kullanımla bütün bu sıkıntılar normale döner 

Doktorunuz ölçünüzü aldıktan sonra bir hafta içinde splintiniz takılır. Ekleminizdeki değişiklikler oldukça splintinizin yeniden düzenlenmesi gereklidir. Önceleri splinti en az 6-8 saat kullanmanız gerekir. Splintinizi sabun ve fırça ile düzenli olarak temizlemelisiniz. Eğer splintiniz çatlar yada kırılırsa hemen hekiminize başvurmanız gereklidir. 

ÇENE DİNLENDİRME:
Çenenizi dinlendirip kaslarınızı gevşetmek ve ekleminizdeki basıncı ortadan kaldırmak iyileşmeyi kolaylaştıracaktır. Çenenizi rahat pozisyona getirmek, dişlerinizi birbirinden ayırıp sadece dudaklarınızın hafifçe birbirine temasıyla olur.

YUMUŞAK GIDALARLA BESLENME:
Yumuşak yiyecekler yeme, çenenizin dinlenmesine yardımcı olacak geçici bir durumdur. Çiklet çiğnemek ve havuç gibi sert yiyeceklerden kaçınmak veya ufak parçalara ayırarak yemek doğru olacaktır. Yemek yerken, esnerken ve gülerken ağız fazla açılmamalıdır.

SOĞUK VE SICAK UYGULAMA:
Çene eklemi ve kaslarındaki şişliği azaltır. Hem buz, hem de ıslak-sıcak uygulaması, kasların gevşemesini ve ağrının azalmasını sağlar. Bu teknikleri hekiminizin direktifleri doğrultusunda kullanın.

ÇENE EGZERSİZİ:
Egzersizler kasların esnekliğini ve güçlenmesini sağlayarak çene hareketlerinin normale dönmesine yardımcı olabilir. Akut ağrı olmadığı zamanlar yapılır.

İLAÇ ALIMI:
Ağrınız arttığında ilaçlar yardımcı olabilir. Ayrıca doktorunuz ağrı kesici, kas gevşetici ya da antienflamatuvar ilaçlar tavsiye edecektir.

OKLUZAL SPLİNT TEDAVİSİ:
Doktorunuz size splint kullanmanızı önerebilir. Splint şeffaf, plastikten yapılan üst veya alt dişlere uygulanan bir apareydir. Farklı amaçlara hizmet eden farklı splintler mevcuttur. Dişleri birbirinden uzaklaştıran splint, bruksizmin olası etkilerini kasları gevşeterek ortadan kaldırabilir ve ağrıyı azaltabilir. Ayrıca eklem pozisyonunuzu değiştirerek çene ekleminizdeki aşırı yüklenmeyi azaltabilir. Splint kullanma süreniz doktorunuz tarafından belirlenecektir.

2021 - Dent 24. Her hakkı saklı olup izinsiz alıntı yapılamaz.

TOP