Ortodontik problemlerin sebepleri kalıtımsal veya sonradan kazanılmış olabilir. Uzun süre emzik ve biberon kullanılması, parmak emme ve dudak ısırma gibi alışkanlıklar ortodontik bozukluklara neden olur.
Çene kemiklerine ait bozuklukların oldukça erken yaşta ortodonti tedavisi ile düzeltilmesi gerekirken, sadece dişlerin düzensizlik gösterdiği durumlarda ortodonti tedavisi için zaman vardır. Yetişkinler her yaşta ortodonti uzmanına başvurabilir. Ancak artan yaş ortodonti tedavisinin süresini uzatır. Erken yaşlarda ortodonti uzmanına gidilmesi hemen tedaviye başlanacağı anlamını taşımaz. Çocuk ortodonti uzmanının kontrolünde olursa, potansiyel bir ortodontik problem kontrol altında tutulmuş olur. Böylece, ortodonti uzmanı en uygun zamanda müdahale edebilir.
Sadece dişleri kapsayan ortodontik bozuklukların düzeltilmesinde yaş sorun değildir. 7 den 70 e her yaşta ortodonti tedavisi uygulanabilir yeter ki dişler ve diş etleri sağlıklı olsun. Ancak, yaş arttıkça ortodonti tedavisinin süresinin arttığı düşünülmektedir.
Eğer bireyin kemik yapısında bir bozukluk söz konusuysa yaş önemlidir; ergenlik çağına kadar ortodonti tedavisi uygulanmalıdır. Çünkü çene gelişimleri tamamlandıktan sonra kemik gelişimine müdahale etmek mümkün değildir. Bu nedenle çene kemiklerini ilgilendiren ortodontik bozukluklar, ileri yaşlarda ancak ameliyatla düzeltilebilir.
Ortodontik tedavi uygulanma şekline göre sabit ve hareketli ortodonti tedavisi olarak ikiye ayrılır:
Sabit Ortodonti Tedavisi: Sabit ortodonti tedavisi adından da anlaşılacağı gibi hastanın çıkartamayacağı sabit apareylerin kullanıldığı ortodonti tedavisidir. Sabit ortodonti tedavisinde dişler üzerine braket olarak adlandırılan oluklu bir metal (günümüzde porselen braketler de kullanılmaktadır) yapıştırılır. Bu oluktan bir tel geçer. 4-6 hafta aralıklarla bu tel değiştirilir.
Hareketli Ortodonti Tedavisi: Hareketli ortodonti tedavisi hastanın kendisinin takıp çıkartabileceği apareylerin kullanıldığı ortodonti tedavisidir. Hareketli ortodonti tedavisi daha çok 6-12 yaş arası çocuklarda uygulanır. Bazı durumlarda hem sabit hem hareketli her iki ortodonti tedavi şeklinin de uygulanması gerekebilir.
Ortodonti tedavisi ile gelişim döneminde çene kemiğine kuvvet uygulanarak gelişim yönlendirilebilir, arttırılabilir veya azaltılabilir. Aynı şekilde dişlere de kuvvet uygulanarak, ortodonti tedavisi ile yerleri ve pozisyonları değiştirilebilir. Ortodonti tedavisi sırasında kullanılan sabit ve hareketli apareyler, dişlere ve çene kemiklerine kuvvet uygulayarak etki gösterir.
Ortodonti tedavisinin süresi pek çok faktöre bağlıdır. Ancak ortodonti tedavisinde süreyi etkileyen en önemli faktör, ortodontik sorunun şiddetidir. Diş hekimliğinde uygulanan diğer tedavilerle kıyaslandığında, ortodonti tedavisi uzun bir süreci kapsar. Bu nedenle, ortodonti tedavisinin en kısa sürede tamamlanabilmesi için, ortodontistinizin uyarılarını dikkate almalı ve randevularınızı aksatmamalısınız.
Alt ve üst dişler kapanış esnasında birbiriyle kenetlenir. Ancak çapraşıklık mevcutsa, bazı dişler diğerlerine göre daha önce temas eder ve çok daha fazla kuvvete maruz kalır. Bu kuvvete bağlı olarak, dişlerde ve çene ekleminde problemler görülebilir. Ortodonti tedavisi ile bu problemlerin meydana gelmesi engellenmiş olur.
Ortodonti tedavisi sırasında daha önce yaptığınız her şeyi yapabilirsiniz. Sadece ortodonti tedavisi uygulanırken sakız, asitli içecekler ve sert besinler ortodontik apareylere zarar verebileceği için, yiyecekler konusunda kısıtlamalar söz konusudur. Ayrıca, ortodonti tedavisi uzun bir süreci içerdiğinden randevuların aksatılmaması gerekir.